Optimot. Consultes lingüístiques - Llengua catalana

donar

v tr
1 [una cosa gratuïtament] dar, donar. Dona-li una almoina, dale una limosna.
2 abs dar. No es cansa de donar, no se cansa de dar.
3 [vendre per no res] tirar, regalar. Les patates enguany van donades, las patatas este año están regaladas.
4 [bescanviar] dar, cambiar. Et donaré aquesta baldufa per la teva pilota, te daré esta peonza por tu pelota.
5 dar. Donaria tots els meus béns perquè això no hagués passat, daría todos mis bienes porque esto no hubiera sucedido.
6 [vendre] vender, dar. Això a quant ho doneu?, ¿esto a cuánto lo vende?
7 [un negoci, una renda] dar, producir. El negoci del vi li dona molts diners, el negocio del vino le da mucho dinero.
8 abs dar. Aquest negoci no dona tant com abans, este negocio no da como antes.
9 [alegria, disgust] dar.
10 [lleis, educació] dar. Donar lleis al poble, dar leyes al pueblo.
11 [cos, vida, etc] dar. Ell va ser qui donà cos al projecte, él fue quien dio cuerpo al proyecto. Li vaig donar ocasió a demostrar-me la seva força, le di ocasión de demostrarme su fuerza.
12 jocs [cartes] dar.
13 abs dar. Et toca donar, te toca dar.
14 [una dada, un consell] dar. Dona'm el to de la cançó, dame el tono de la canción.
15 [posar a l'abast] dar, alcanzar. Dona'm aquell llibre, dame aquel libro.
16 dar. Donar un remei, un medicament, dar un remedio, un medicamento.
17 [el braç, la mà, etc] dar.
18 [concedir] dar, conceder. M'ha donat el vistiplau, me ha dado el visto bueno. Donar pas, dar paso.
19 [una carta, un document] dar. Donada a la ciutat de Barcelona, el 28 d'abril, dada en la ciudad de Barcelona, el 28 de abril.
20 [una festa, un dinar] dar. Donar un ball, dar un baile.
21 [comunicar] dar. Em va donar una bona notícia, me dio una buena noticia.
22 [lliurar una persona] dar, entregar.
23 [dedicar] dedicar, consagrar, prestar. He donat els meus esforços a l'estudi, he dedicado mis esfuerzos al estudio.
24 [ajuda] dar, prestar.
25 echar. Donar una mà, echar una mano.
26 [inici, fi, etc] dar.
27 dictar, pronunciar. Donar sentència, dictar sentencia.
28 dar. Donar una capa de pintura, dar una capa de pintura.
29 [fer sentir els efectes d'una cosa] dar. Donar l'enhorabona, les gràcies, dar la enhorabuena, las gracias. Donar bel·ligerància, dar beligerancia.
30 [administrar] administrar, dar. Donar el baptisme, dar el bautismo.
31 [conferir un caràcter nou] dar. Això encara li dona més valor, esto aún le da más valor.
32 [etzibar, pegar] dar.
33 abs dar. Li va donar al cap, le dio en la cabeza.
34 abs [anar a topar] dar. El tret va donar en el sostre, el tiro dio en el techo.
35 [suposar com a veritable una cosa] admitir, aceptar, suponer. Donat això, encara no em decidiria, aún admitiendo esto, no sé si me decidiría.
36 [sovint usat absolutament] [mirar] dar. Una finestra que dona al carrer, una ventana que da a la calle.
37 fig [la sang, la vida] dar. Ha donat la seva sang per la pàtria, ha dado su sangre por la patria.
38 fig [raó, culpa, etc] dar.
39 dona-me'n que te'n donaré fam dame y te daré, toma y daca.
40 donar a conèixer dar a conocer.
41 donar a criar (o a dida) dar a criar [a una nodriza].
42 donar una cosa feta (o pastada, o mastegada) a algú fig i fam dárselo todo hecho.
43 donar algú per dar a alguien por. El donen per mort, le dan por muerto.
44 donar de si [rendir] dar de sí, cundir.
45 donar una cosa per [amb adjectiu] dar una cosa por. Ho dono per correcte, per vàlid, lo doy por correcto, por válido.
46 donar quelcom a menjar (o a beure, o a tastar) dar algo de comer (o de beber, o a probar).
47 donar sense comptar [ésser esplèndid] dar sin tino (o sin duelo), ser espléndido.
48 ésser donat [ésser permès] ser dado, ser (o estar) permitido. No és donat a mi que pugui parlar d'aquestes coses, no me es dado hablar de estas cosas.
49 haver-n'hi per a donar i per a vendre haber para dar y tomar.
50 quan tot és dat i beneït fam a las tantas.
51 qui dona rebre espera fam toma y daca.
52 no donar per a més no dar para más.

v pron
53 [esdevenir-se] darse. No es donen gaires casos com aquest, no se dan muchos casos como este.
54 [dedicar-se] darse, entregarse. Donar-se a l'estudi, als amics, entregarse al estudio, a los amigos.
55 [procurar-se] elegir tr, darse. El poble es donà un rei, el pueblo eligió a un rey.
56 [retre's] rendirse. Et dones?, ¿te rindes? Donar-se a l'enemic, rendirse al enemigo.
57 [un cavall, un animal] someterse, amansarse, darse p fr.
58 [fer-se més gran] darse, dar de sí. Aquesta goma es dona, esta goma da de sí.
59 donar-se per [tenir-se per] darse por. Es donà per vençut, se dio por vencido. Donar-se per entès, darse por enterado.
60 tant se me'n (o se te'n, o se li'n, etc) dona! tanto me (o te, o le, etc) da!, me (o te, o le, etc) da igual (o lo mismo)!
Enciclopèdia Catalana
Abreviacions